Την έναρξη των εργασιών του 1ου Τακτικού Συνεδρίου της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας (ΕΝ.Π.Ε.) κήρυξε σήμερα ο Περιφερειάρχης Αττικής και Πρόεδρος της ΕΝ.Π.Ε., Γιάννης Σγουρός.

Στην ομιλία του ο Περιφερειάρχης Αττικής & Πρόεδρος της ΕΝ.Π.Ε., Γιάννης Σγουρός, ανέλυσε λεπτομερώς τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι 13 Περιφέρειες της χώρας αλλά και τον καταλυτικό ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν στο σύγχρονο οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον.

Ακολουθεί αναλυτικά η ομιλία:

«Αιδεσιμότατε, κ. Υπουργέ Εσωτερικών, αξιότιμοι Εκπρόσωποι  των Κομμάτων, αξιότιμε Πρόεδρε της Κεντρικής Ένωσης Δήμων, κ. Δήμαρχε της Αθήνας, αγαπητοί Περιφερειάρχες, Αντιπεριφερειάρχες και Περιφερειακοί Σύμβουλοι, αγαπητοί συνάδελφοι του Α’ και του Β’ βαθμού, αγαπητέ Πρόεδρε των Δήμων της Κύπριου αδελφοί Κύπριοι, κυρίες και κύριοι επίσημοι προσκεκλημένοι, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το 1ο Τακτικό Συνέδριο του Β’ βαθμού Αυτοδιοίκησης συμπίπτει με την ολοκλήρωση δύο ετών από την έναρξη εφαρμογής του "Καλλικράτη", συμπίπτει επίσης και με την κορύφωση της πιο σκληρής δημοσιονομικής και κοινωνικής κρίσης  που βίωσε ο τόπος τα τελευταία 50 χρόνια.

Το 2012 ήταν ίσως η χειρότερη χρονιά για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, βαθιές οικονομικές περικοπές στους πόρους της, νομοθετικές παρεμβάσεις που αλλοιώνουν τη συνταγματικά κατοχυρωμένη αυτονομία του θεσμού και τέλος εξωθεσμικές αλλά στοχευμένες και επικίνδυνες εκστρατείες απαξίωσης και κατασυκοφάντησης του θεσμού που υπηρετούμε, αποτελούν κομμάτια του ίδιου του πάζλ.

Ενός πάζλ, που έχει στόχο να επιμερίσει ευθύνες, να εξωραΐσει καταστάσεις και εν τέλει να μας βάλει όλους στο ίδιο κάδρο της συνυπευθυνότητας, τόσο αυτούς που ευθύνονται για την κρίση, όσο και αυτούς που δεν ευθύνονται.

Το ξεκαθαρίζω από την πρώτη στιγμή: δεν είμαστε διατεθειμένοι να το επιτρέψουμε αυτό. Η ελληνική Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν ευθύνεται για την οικονομική κρίση, δεν την προκάλεσε και δεν θα επιτρέψει σε κανέναν να της επιμερίσει μεγαλύτερο βάρος στη διαχείρισή της από εκείνο που της αναλογεί.

Προφανώς και αναγνωρίζουμε τις θυσίες των πολιτών, ασφαλώς και αντιλαμβανόμαστε ότι η δημοσιονομική κατάσταση είναι δύσκολη για τη χώρα. Αλλά σε καμία περίπτωση δεν θα δεχτούμε να γίνουμε τα εύκολα θύματα ενός ακήρυχτου πολέμου, που θέλει να μας εμφανίσει ως πολιτικά συνυπεύθυνους, ως οικονομικά συνυπαίτιους και ως ηθικά ταυτισμένους με πρακτικές που το πολιτικό σύστημα εφάρμοσε για δεκαετίες.

Η Αυτοδιοίκηση έχει τη μικρότερη συμμετοχή στο Δημόσιο χρέος και τη μεγαλύτερη συνεισφορά στον περιορισμό του ελλείμματος. Και αυτό αποδεικνύεται με αριθμούς. Ας μας δείξουν και τα Υπουργεία ανάλογα αποτελέσματα και μετά να μιλήσουμε για περικοπές σημείο προς σημείο.

Το μόνο που ζητάμε είναι ισότιμη συμμετοχή στην εθνική προσπάθεια, όχι στις ζημιές μαζί και στα κέρδη χώρια. Δεν είναι δυνατό να εμφανίζεται η Αυτοδιοίκηση ως ο σπάταλος συγγενής ενός κράτους, που δεν μπορεί να συμμαζέψει ούτε τις στοιχειώδεις λειτουργίες του.

Το ζήτημα είναι πλέον πολύ σοβαρό και αποτελεί ένα ακόμη βήμα προς τη μεθοδευμένη κατάργηση της αυτοτέλειας των ΟΤΑ και τη θεσμική συρρίκνωσή τους. Θίγει το βασικό πυρήνα της λειτουργίας του κράτους και καταλύει βασικές διατάξεις του Συντάγματος της χώρας.

Αυτές οι βασικές αρχές που με πανηγυρικό τρόπο καθιερώνονται στο Σύνταγμά μας, φαίνεται πως στις μέρες μας τίθενται εν αμφιβόλω. Δυστυχώς το κράτος για μια ακόμη φορά λειτουργεί ανορθολογικά και με διάθεση τιμωρίας απέναντι στην Αυτοδιοίκηση, μειώνοντας την κρατική χρηματοδότησή μας κατά 60% για τα λειτουργικά μας και κατά 90% για τις επενδύσεις.

Αυτή την πρωτοφανή μείωση που επέβαλλε στην Αυτοδιοίκηση, δεν είχε το θάρρος και την τόλμη να την επιβάλλει και στους φορείς της κεντρικής Κυβέρνησης. Με διάφορα τρικ, βαφτίζουν ως έσοδα της Αυτοδιοίκησης τις μεταβιβαστικές πληρωμές του κράτους, όπως είναι το διατροφικό επίδομα, η δακοκτονία, οι μεταφορές μαθητών το οδικό Δίκτυο.

Το κράτος όμως δεν μπορεί να λειτουργεί με τη λογική του αυτοσχεδιασμού. Εκτός αν όλα αυτά είναι απλώς το πρόσχημα. Αν ο στιγματισμός της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και η αφαίρεση πόρων έχουν ως μοναδικό σκοπό τη σταδιακή κατάργηση του ρόλου της.

Αν πίσω από τη στοχοποίησή της οχυρώνεται ένα πολιτικό σύστημα που καταρρέει, αν αυτός είναι ο απώτερος σκοπός να γνωρίζουν ότι θα είμαστε απέναντι, με κάθε τρόπο και μέσο που έχουμε και κυρίως με τα αποτελέσματα της δουλειάς μας. Θα δείξουμε ότι η Αυτοδιοίκηση είναι το τελευταίο και πιο ανθεκτικό ανάχωμα στην κρίση που βιώνει η χώρα μας και ότι θα πρέπει να το διαφυλάξουμε ως κόρη οφθαλμού.

Κύριε Υπουργέ Εσωτερικών, σας ζητάμε ένα πολύ απλό αλλά ταυτόχρονα πολύ σημαντικό πράγμα: να μην είστε ο εκπρόσωπος του κεντρικού κράτους για την Αυτοδιοίκηση, αλλά να είστε ο εκπρόσωπος της Αυτοδιοίκησης στο κεντρικό κράτος. Να υπερασπίζετε τα δίκαια αιτήματά μας και να μας λύνετε προβλήματα.

Αναρωτιέμαι: πως είναι δυνατό ακόμη και σήμερα, δυο χρόνια μετά, ένα σημαντικό μέρος των διατάξεων του "Καλλικράτη", να παραμένει ανενεργό επειδή δεν έχουν εκδοθεί τα προβλεπόμενα Προεδρικά Διατάγματα και οι σχετικές Υπουργικές Αποφάσεις.

Οι αιρετές Περιφέρειες έχουν πλέον σημαντικές αρμοδιότητες στον τομέας της ανάπτυξης. Για πρώτη φορά στην Ελλάδα η Αυτοδιοίκηση διαχειρίζεται ένα κομμάτι του ΕΣΠΑ και αυτό είναι σημαντικό, αφού τα αποτελέσματα που αποδεικνύει τους τελευταίους 18 μήνες που ασκεί αυτό το ρόλο, δείχνουν σημαντική βελτίωση στην απορροφητικότητα.

Το κεντρικό κράτος λοιπόν θα πρέπει αυτή την προσπάθεια να την επιβραβεύσει και να την ενθαρρύνει και όχι να την υπονομεύει. Πρέπει όλοι να αλλάξουμε νοοτροπία και να προσαρμοστούμε στα νέα δεδομένα. Εμείς είμαστε αποφασισμένοι να ακολουθήσουμε το δρόμο της σκληρής προσπάθειας, των μεταρρυθμίσεων και των διαρθρωτικών αλλαγών με όποιο κόστος.

Στην κρίσιμη οικονομική συγκυρία της ύφεσης που διανύει η χώρα, το ζήτημα της προσέλκυσης επενδύσεων και της ενίσχυσης της οικονομικής ανάπτυξης αποτελεί κεντρική πολιτική προτεραιότητα, στην οποία καλούμεθα να διαδραματίσουμε κι εμείς σημαντικό ρόλο.

Για να γίνουν αυτά η Ένωση Περιφερειών ζητάει ενισχυμένο, ουσιαστικό ρόλο στο χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό και τον αναπτυξιακό προγραμματισμό με τη συμμετοχή των Περιφερειών σε κοινά όργανα του Υ.Π.Ε.Κ.Α., των Περιφερειών και των Δήμων.

Η ΕΝ.Π.Ε. ζητά διεύρυνση του ρόλου των Περιφερειών στο σχεδιασμό και την εφαρμογή των συγχρηματοδοτούμενων επιχειρησιακών προγραμμάτων της περιόδου 2014-2020 μετά τα γνωστά αποτελέσματα που είχε στις Βρυξέλλες ο Πρωθυπουργός της χώρας.

Η ΕΝ.Π.Ε. ζητάει οι Περιφέρειες να αναλάβουν εντός τριετίας όλες τις αρμοδιότητες προώθησης, έγκρισης και υποστήριξης των ιδιωτικών επενδύσεων περιφερειακής σημασίας. Πριν από την έγκριση των ιδιωτικών επενδύσεων εθνικής σημασίας, να γνωμοδοτεί η αντίστοιχη Περιφέρεια.

Η Ελλάδα έχει ισχυρά συγκριτικά πλεονεκτήματα στην πρωτογενή παραγωγή με κάποια από τα καλύτερα ποιοτικά προϊόντα στον κόσμο, αλλά και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, στην αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου, στις νέες μορφές τουρισμού.

Θέσαμε στόχους. Οργανωνόμαστε. Δουλεύουμε. Αλλάζουμε. Και όλα αυτά, χωρίς υποστήριξη και με δυσβάστακτες οικονομικές περικοπές στους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους. Θα πρέπει ως χώρα να δομήσουμε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο, το οποίο θα ξεκινά από τη Δημόσια Διοίκηση και θα το επανεξετάζει δαπάνη προς δαπάνη, φόρο προς φόρο στο σύνολο των δραστηριοτήτων του κράτους, επιλέγοντας με ολοκληρωμένο τρόπο τους τομείς στους οποίους η Ελλάδα μπορεί να αναπτύξει βηματισμό, με σημαντικό συντελεστή εξωστρέφειας.

Όλοι οι θεσμοί του ελληνικού κράτους, οι Περιφέρειες, οι Δήμοι, η Κεντρική Κυβέρνηση θα πρέπει να αποδώσουν πάνω από το 100% των δυνατοτήτων τους σε αυτή την προσπάθεια. Για την Ελλάδα η παρούσα κρίση σηματοδοτεί το τέλος μιας ολόκληρης εποχής, τόσο σε επίπεδο θεσμών όσο και σε επίπεδο αξιών.

Η συντριπτική πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας συνειδητοποιεί την ανάγκη για επίπονες θυσίες, αλλά και την ανάγκη για ριζικές αλλαγές. Αλλαγές, προσανατολισμένες στο αποτέλεσμα που θα διαπνέονται από εκσυγχρονιστική διάθεση και κοινωνική ευαισθησία.

Στην προσπάθειά μας αυτή συναντούμε εμπόδια που προκύπτουν τόσο από τη δραστική μείωση των οικονομικών μέσων που έχουμε στη διάθεσή μας για την άσκηση της πολιτικής, όσο και από την καχυποψία με την οποία η Κεντρική Διοίκηση αντιμετωπίζει την Αυτοδιοίκηση.

Αποτέλεσμα κομβικής σημασίας είναι ότι μεταρρυθμίσεις και έργα να καθυστερούν, εξ αιτίας του δύσκαμπτου νομοθετικού πλαισίου κ. Υπουργέ, όπως τα λέγαμε και χτες παρουσία του Πρωθυπουργού.

Το ξεπέρασμα της κρίσης και η επιστροφή στην ανάπτυξη, μέσα από την αξιοποίηση όλων των συγκριτικών μας πλεονεκτημάτων, αποτελεί κοινό μας στόχο. Στόχο απαιτητικό, που δεν θα επιτευχθεί παρά μόνο αν περάσουμε από τα λόγια στην πράξη, παρουσιάζοντας απτά και μετρήσιμα αποτελέσματα που βελτιώνουν ουσιαστικά τη ζωή των πολιτών και προάγουν την οικονομική δραστηριότητα.

Η Αυτοδιοίκηση καλείται να σηκώσει στις πλάτες της μέσα σε αυτή την οικονομική κατάσταση, τις δράσεις για την κοινωνική πρόνοια, την παιδεία, την υγεία, την καταπολέμηση του οικονομικού και κοινωνικού αποκλεισμού, έχοντας ως αρμοδιότητες το 65% που αφορά τον κάθε πολίτη της χώρας.

Η κρίση αυτή έφερε σημαντική αύξηση των απαιτήσεων των πολιτών για κοινωνικές υποδομές, πρόνοια και φροντίδα ενός διαρκώς αυξανόμενου πληθυσμού, που ζει σε καθεστώς φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού.

Με άλλα λόγια πολύ γρήγορα κληθήκαμε και καλούμαστε να κάνουμε πολύ περισσότερα, με σημαντικά λιγότερους πόρους. Καλούμαστε δηλαδή να συμβάλλουμε πολλαπλά στην αντιμετώπιση της κρίσης. Έχει γίνει σχεδόν «μόδα» πλέον όλοι να κατηγορούν τη Δημόσια Διοίκηση και την Τοπική Αυτοδιοίκηση ως το μεγάλο ασθενή, ως την αιτία της κρίσης, ως άντρο ανομίας, διαφθοράς και γραφειοκρατίας.

Από την άλλη, όλοι αναγνωρίζουν την αναγκαιότητα στήριξης της αναμόρφωσης και εξορθολογισμού της Δημόσιας Διοίκησης. Τα τελευταία χρόνια έγιναν πολλές μελέτες για τη λειτουργία του διοικητικού μας συστήματος, πολλοί νόμοι ψηφίστηκαν για στοχοθεσία στο Δημόσιο: αξιολόγηση Υπηρεσιών και υπαλλήλων.

Δυστυχώς όλα έμειναν στα χαρτιά. Τίποτε δεν εφαρμόστηκε στην πράξη και αυτό είναι το μεγάλο μας πρόβλημα. Στη θεωρία τα πάμε καλά, στην πράξη αρχίζουν τα δύσκολα! Γραφειοκρατικές αντιλήψεις, κομματικά κατεστημένα, συντεχνιακά συμφέροντα, προσωπικές στρατηγικές και πολλά άλλα, συντελούν στο να συζητούμε τόσα χρόνια για το επιτελικό κράτος και τόσα χρόνια να μην μπορούμε να καταλήξουμε ούτε σε πέντε βασικούς άξονες δράσης.

Στην πραγματικότητα η Δημόσια Διοίκηση απλώς αντανακλά το ξεπερασμένο πρότυπο οργάνωσης του κράτους, τις παθογένειες του ελληνικού πολιτικού συστήματος, τον στρεβλό τρόπο ανάπτυξης, καθώς και τις επιδιώξεις των Κυβερνήσεων να εξυπηρετήσουν συμφέροντα ασυμβίβαστα με την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη του τόπου.

Δεν μου αρέσουν οι γενικεύσεις, αλλά αυτή είναι η πραγματικότητα και θα πρέπει να τη δούμε κατάματα και να ξεριζώσουμε νοοτροπίες δεκαετιών. Όλα αυτά τα ανέχτηκε, για να μην πω τα εξέθρεψε το πολιτικό σύστημα. Ένα πολιτικό σύστημα στρεβλό, που μοναδικό του  μέλημα ήταν η εξασφάλιση της επιβίωσής του με οποιοδήποτε μέσο και κόστος.

Στο εξωτερικό συνήθως μελετούν και σχεδιάζουν με λεπτομέρειες, όπως τα ζούμε πραγματικά εμείς, μια μεταρρύθμιση για μια δεκαετία και σε ένα χρόνο την εφαρμόζουν στην πράξη. Εμείς εδώ σχεδιάζουμε μια μεταρρύθμιση μέσα σε λίγους μήνες και μας παίρνει δέκα χρόνια να την εφαρμόσουμε στην πράξη και να διορθώσουμε τις ατέλειές της με σωρεία τροποποιήσεων, Υπουργικών Αποφάσεων, εγκυκλίων και τα λοιπά που ερμηνεύουν το νόμο. Ή στη χειρότερη περίπτωση να αποδομούμε τη μεταρρύθμιση που ήδη ψηφίσαμε και κάποιοι έχουν ευθύνη γι' αυτό.

Ο "Καλλικράτης" έχει ζωή μόνο δυο χρόνια. Ήδη μετράμε 16 νόμους μέσα σε αυτά τα δυο χρόνια που αλλάζουν, ή τροποποιούν άρθρα του. Αυτό κάτι δείχνει.

Το ίδιο είχε συμβεί και με τον "Καποδίστρια" και το νόμο για την καθιέρωση της αιρετής Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης. Το φαινόμενο είναι διαχρονικό και θα πρέπει να μας προβληματίσει όλους.

Το τελευταίο έργο στο σήριαλ είναι αυτό που λέγεται «Διατάκτης». Εδώ και μερικές μέρες είμαστε μάρτυρες μιας προσπάθειας που γίνεται από το Υπουργείο Οικονομικών, να αλλάξει ο νόμος του "Καλλικράτη", η πράξη νομοθετικού περιεχομένου που ψηφίστηκε από τους Υπουργούς τον κ. Στυλιανίδη και τον κ. Χατζηδάκη ως εισηγητές της ΚΥΑ, μόλις το Δεκέμβριο του 2012 και ο Διατάκτης του Προγράμματος  Δημοσίων Επενδύσεων να μην είναι ο Περιφερειάρχης, αλλά ο Γενικός Γραμματέας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, ή στην καλύτερη περίπτωση ο Υπουργός.

Επιχειρείται λοιπόν από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους το εξής παράλογο φαινόμενο: οι Περιφέρειες που έχουν την αρμοδιότητα προγραμματισμού και χειρισμού των πιστώσεων του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, να μην έχουν προϋπολογισμό απ' ευθείας από τον κρατικό προϋπολογισμό, αλλά αυτός να κατανέμεται στις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, παρά το γεγονός ότι οι Περιφέρειες έχουν την αρμοδιότητα διαχείρισης του ΠΕΠ.

Από την άλλη πλευρά η Αποκεντρωμένη Διοίκηση δεν έχει αρμοδιότητα προγραμματισμού περιφερειακής ανάπτυξης, δεν έχει αρμοδιότητα κατανομής των πιστώσεων και δεν διαθέτει σχετική Υπηρεσία, αλλά έχει προϋπολογισμό Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων από τον κρατικό προϋπολογισμό. Δηλαδή άλλος εντάσσει τα έργα και θα καθορίζει την πολιτική, άλλος θα τηρεί τις πιστώσεις και τις χρηματοδοτήσεις. Μπορείτε να φανταστείτε τις εμπλοκές και τις καθυστερήσεις στην υλοποίηση των ΠΕΠ με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Υποστηρίζουν δηλαδή στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους την άποψη ότι οι αιρετές Περιφέρειες δεν είναι κράτος και επομένως δεν μπορούν να ασκήσουν το ρόλο του κράτους, δηλαδή τον προγραμματισμό και το χειρισμό των πιστώσεων για το περιφερειακό σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Για τα χρήματα που μας δίνουν από τις πιστώσεις του κρατικού προϋπολογισμού, μας λένε ότι εμείς ως Αυτοδιοίκηση δεν είμαστε κράτος. Για τα χρήματα που εμείς δαπανούμε όμως, μας υποβάλλουν σε εξαντλητικούς ελέγχους από τις Υπηρεσίες εντελλομένων, λέγοντάς μας ότι εμείς είμαστε κράτος και άρα πρέπει να ελεγχθούμε.

Στη μια περίπτωση δηλαδή δεν είμαστε κράτος κατά το Γενικό Λογιστήριο και στην άλλη περίπτωση είμαστε! Αυτά δυστυχώς μόνο στην πατρίδα μας συμβαίνουν.

Όπως ίσως γνωρίζετε χτες οι 13 Περιφερειάρχες συναντηθήκαμε με τον Πρωθυπουργό της χώρας τον κ. Σαμαρά, παρουσία του Υπουργού Εσωτερικών τον κ. Στυλιανίδη, του Υπουργού Ανάπτυξης Ανταγωνιστικότητας Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων του κ. Χατζηδάκη, του Υπουργού Επικρατείας του κ. Δημήτρη Σταμάτη και του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Επενδύσεων του κ. Γιαννούση.

Στο επίκεντρο της συνάντησης βρέθηκαν τα ζητήματα της ανάπτυξης, των οικονομικών και γραφειοκρατικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι Περιφέρειες. Ο Πρωθυπουργός αφού ευχαρίστησε όλους τους Περιφερειάρχες για την καθοριστική, όπως ανέφερε, συμβολή τους στην αύξηση της απορροφητικότητας του ΕΣΠΑ και την επίτευξη του μνημονιακού στόχου για το 2012, τόνισε ότι «δεν υπάρχει αναπτυξιακό μοντέλο για τη χώρα, χωρίς την γνώση, την εμπειρία και τη συμμετοχή των αιρετών Περιφερειών». Παράλληλα, δεσμεύτηκε να υπάρξουν συστηματικές και συχνές συναντήσεις του με τους Περιφερειάρχες, προκειμένου να δρομολογηθούν λύσεις στα τρέχοντα ζητήματα.

Επίσης, έδωσε εντολή να λυθεί άμεσα το μείζον ζήτημα που έχει προκύψει με τον Τελικό Διατάκτη των δαπανών από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων που προανέφερα, όπως προτείνουν οι αιρετές Περιφέρειες καθώς και για το πρόβλημα που έχει   δημιουργηθεί από την αρχή του έτους με τη λειτουργία των δημοσίων ΚΤΕΟ.

Πρόκειται   για μια σημαντική στήριξη των αιρετών Περιφερειών. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν πολλά καθημερινά προβλήματα που δε μπορούν να επιλύονται στο επίπεδο του Πρωθυπουργού.   Ζητήματα καθημερινότητας που θα έπρεπε ν’ αντιμετωπίζονται άμεσα, μας ταλαιπωρούν μήνες.

Γι’ αυτό ζήτησα από τον κ. Στυλιανίδη μια Διαρκή Επιτροπή Εργασίας που να λύνει αυθημερόν τα προβλήματα με εισήγησή του κατευθείαν στον Πρωθυπουργό ώστε οι αυλοκόλακες των Υπουργείων να σταματήσουν αυτόν τον εμπαιγμό στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Κύριε Υπουργέ, βάλτε τάξη στο χάος. Και κράτος και κρατική Περιφέρεια και αιρετή Περιφέρεια και Δήμοι και εντελλόμενα και ελεγκτής νομιμότητος και Ελεγκτικό Συνέδριο και Παρατηρητήριο Αυτοδιοίκησης και Επιθεωρητές Δημόσιας Διοίκησης και Ελεγκτές Δημόσιας Διοίκησης και Ανεξάρτητες Αρχές και δεν ξέρω τι άλλο και στο τέλος να μην ξέρουμε ποιος ελέγχει ποιον και πού και πότε και τι γίνεται.

Μήπως όλο αυτό το κουβάρι που έχουμε πλέξει τόσα χρόνια, παραείναι πολυτελές για να το διατηρούμε ακόμη και σήμερα που δεν έχουμε και λεφτά; Λύστε μας τα χέρια, απλοποιήστε το σύστημα. Και πιο αποδοτικό θα γίνει και πιο εύκολα θα μπορεί να εντοπισθεί η παρανομία.   Εμείς τον έλεγχος το ζητήσαμε πρώτοι και τον διεκδικούμε. Αλλά θέλουμε έναν έλεγχο βασισμένο στη νομιμότητα και όχι στη σκοπιμότητα των αποφάσεών μας.

Έναν έλεγχο που θα στηρίζεται στην ουσία και όχι στην τυπολατρεία που σκόπιμα κάποιοι καλλιεργούν και κάποιοι εκμεταλλεύονται αυτούς και αυτοί με τη δική τους σειρά εκμεταλλεύονται   όλους εμάς. Και επειδή πολλά λέγονται και γράφονται, θέλω να ξεκαθαρίσω εκ μέρους όλων των Περιφερειών της χώρας πως παρά τις τόσες περικοπές και μειώσεις στου ΚΑΠ, καμία Περιφέρεια δε χρωστάει ούτε ένα ευρώ. Όλες έχουν ισοσκελισμένους ισολογισμούς.

Απεναντίας, το κράτος είναι εκείνο που μας χρωστά για αρμοδιότητες που μας έχει μεταφέρει και για μεταβιβαστικές πληρωμές του κράτους προς τους δικαιούχους που καλούμεθα εμείς να διεκπεραιώσουμε.
Για το λόγο αυτό διεκδικούμε τη νομοθετική κατοχύρωση ενός μηχανισμού που θα προέβλεπε την καθιέρωση ενός ελάχιστου εγγυημένου ποσού λειτουργικών εξόδων σε σχέση με τις μεταφερόμενες αρμοδιότητες. Δεύτερον, μηχανισμοί αυτόματης εκχώρησης των αναλογούντων φόρων για τις μεταφερόμενες στις Περιφέρειες αρμοδιότητες. Και ρήτρες μη έγκαιρης καταβολής των αναλογούντων ποσών από το κράτος.

Όλοι να έχουμε ευθύνη σε όλη αυτή την ιστορία. Και εσείς και εμείς. Δε μπορεί η Τοπική Αυτοδιοίκηση να καλύπτεται από ίδιους πόρους τα κενά ή να καθυστερεί πληρωμές επειδή η κεντρική κυβέρνηση αδυνατεί ν’ ανταποκριθεί έγκαιρα στις υποχρεώσεις που η ίδια έχει αναλάβει.

Έχουμε αναγνωρίσει και αντιλαμβανόμαστε πλήρως την πολιτική, οικονομική και κοινωνική κατάσταση που βρίσκεται η πατρίδα μας. Την ξέρουμε πολύ καλά. Συμμετέχουμε και τη βιώνουμε. Αλλά μιλάμε επί των πραγματικών θεμάτων. Όλοι γνωρίζετε ότι η ελληνική Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει το δεύτερο μικρότερο χρέος των ΟΤΑ ως ποσοστό του ΑΕΠ μεταξύ των χωρών της Ευρώπης.

Είμαστε οι τελευταίοι των τελευταίων. Παρ’ όλα αυτά κάποιοι επιμένουν να εμφανίζουν την Αυτοδιοίκηση ως καταχρεωμένη και αναξιόπιστη. Δε θα το επιτρέψουμε αυτό. Και ο Α’ αι ο Β’ βαθμός. Οι παθογένειες του ελληνικού κράτους και ιδίως τα φαινόμενα της διαπλοκής, διαφθοράς, πελατειακών σχέσεων, ευνοιοκρατίας και συναλλαγής, αποτελούν τις σημαντικότερες αιτίες της σημερινής οικονομικής και κοινωνικής κατάρρευσης. Η κρίση απλώς αποκάλυψε με τον πιο ανάγλυφο τρόπο αυτές τις παθογένειες.

Δεδομένου ότι ως τώρα πολιτικές απέναντι στο πρόβλημα λειτουργίας του κράτους αποδείχθηκαν είτε μικροκομματικές είτε άτολμες και ατελέσφορες, το πολιτικό σύστημα βρίσκεται μπροστά σε δυο εναλλακτικές επιλογές: Είτε να συνεχίσει να κινείται αντανακλαστικά και σπασμωδικά, υιοθετώντας βεβιασμένες, πρόχειρες και αμφίβολης αποδοτικότητας λύσεις, είτε να προχωρήσει αποφασιστικά το σχεδιασμό και την υλοποίηση ενός σχεδίου για τη θεμελίωση ενός επιτελικού εθνικού κράτους,   και μιας ισχυρής Αυτοδιοίκησης που θα μπορέσει πράγματι να ανταποκριθεί, βάσει ενός ολοκληρωμένου πολιτικού σχεδίου, στις τεράστιες απαιτήσεις της εποχής, προκειμένου η χώρα να βγει από την κρίση.

Το μεγάλο λοιπόν ερώτημα που ανακύπτει είναι το ακόλουθο: Θα τολμήσουν τα κόμματα -κι όχι μόνον αυτά που στηρίζουν την κυβέρνηση- να αρθούν χωρίς χρονοτριβές στο ύψος των περιστάσεων, ή θα περιχαρακωθούν και πάλι, για μια ακόμη φορά, στις μικροκομματικές σκοπιμότητες που μας οδήγησαν στο χείλος του γκρεμού; Οι επόμενοι μήνες θα δείξουν...

Μακριά από το κλίμα κατασυκοφάντησης της Δημόσιας Διοίκησης και των υπαλλήλων εν γένει, και χωρίς τη δαμόκλειο σπάθη των απολύσεων να αιωρείται, πρέπει να θέσουμε τις βάσεις για μια νέα, αποτελεσματική, οικονομικά αποδοτική και φιλική προς τους πολίτες Δημόσια Διοίκηση.

Ας μην ξεχνάμε ότι η αλλαγή στην Αυτοδιοίκηση είναι ένα ώριμο αίτημα δικό μας. Σε όλα τα Συνέδρια από το 2003 και μετά και ιδίως στο Συνέδριο της Δράμας το 2007, όσοι παλιοί συνάδελφοι είναι εδώ σήμερα, βασικό θέμα ήταν η μεταρρύθμιση της Αυτοδιοίκησης. Τότε είχατε φτάσει να πείτε ότι «σήμερα αλλάζουμε το νόμο».

Γι’ αυτό λοιπόν η δική μας κριτική θα πρέπει να είναι εποικοδομητική και όχι ισοπεδωτική. Να επισημαίνουμε τα λάθη και τις   παραλείψεις αλλά να μη χαρίσουμε τη μεταρρύθμιση σε κανέναν. Καλό θα ήταν να σκεφτούμε λίγο πώς θα ήταν   σήμερα η Τοπική Αυτοδιοίκηση εν μέσω κρίσης αν δεν είχε μεσολαβήσει ο "Καλλικράτης"; Πώς θα ήταν   οι πάνω από 1.000 Δήμοι και Κοινότητες, οι 6.000 επιχειρήσεις και διάφορα άλλα, οι 54 Νομαρχίες αν δεν είχε προηγηθεί το συμμάζεμα που έγινε με τον "Καλλικράτη";

Γι’ αυτό και πρέπει την Αυτοδιοίκηση να τη στηρίξουμε και να την ενισχύσουμε. Ναι στην κριτική, ναι στη διόρθωση των λαθών αλλά όχι στην ισοπέδωση. Όχι στην απαξίωση.

Αλλά εδώ συμβαίνει το παράδοξο: Ακούστε αγαπητοί συνάδελφοι, αυτοί που επιφυλάσσουν   ρόλο ουραγού στην Περιφέρεια, να είναι οι ίδιοι που την καλούν ως αρωγό στα δύσκολα.

Κύριε Υπουργέ,   μας ζητάει κάθε φορά η κυβέρνηση να βάλουμε πλάτη στα δύσκολα. Και κάθε φορά που το κάνουμε μας απογοητεύετε. Κάθε φορά που το κάνουμε έρχεται συνήθως μετά από λίγο καιρό και μια αθέτηση υποσχέσεων. Οι Περιφέρειες λειτουργούν πλέον στον αυτόματο πιλότο εντελώς, εγκαταλελειμμένες από το κεντρικό κράτος.

Δεν ξέρω πόσο ακόμα θ’ αντέξουμε. Οι αντιστάσεις του συγκεντρωτισμού είναι ακόμη πολύ βαθιά ριζωμένες.   

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αγαπητοί εργαζόμενοι, το κεντρικό σύνθημα του 1ου Τακτικού Συνεδρίου της ΕΝ.Π.Ε. είναι: Δημιουργούμε ισχυρές Περιφέρειες, εξασφαλίζουμε το αύριο της Ελλάδας.

Το κεντρικό μήνυμα προς την κυβέρνηση είναι: Αφήστε μας να δημιουργήσουμε ισχυρές Περιφέρειες. Μη μας βάζετε εμπόδια. Λύστε μας τα γραφειοκρατικά προβλήματα. Εμπιστευθείτε μας κύριε Υπουργέ, αγαπητοί της κυβέρνησης.

Σας ευχαριστώ πολύ».