Από το πρώτο Μνημόνιο το 2010 ως την Νέα Συμφωνία της 12ης Ιουλίου 2015, έχει συντελεστεί ένας βομβαρδισμός προτάσεων, ρεπορτάζ, αναφορών, δημοσιευμάτων για τις μεταρρυθμίσεις.

Η αναγκαιότητα των μεταρρυθμίσεων στο κράτος και την οικονομία για την καλύτερη λειτουργία της κοινωνίας συνολικά, είναι απλουστευμένα το πλαίσιο στο οποίο κινούνται οι περισσότερες αναφορές, από πολιτικούς, επιστήμονες, πολίτες, μκο, ξένες εφημερίδες, εκπροσώπους της ΕΕ, κλπ.

Όμως η πραγματικότητα δεν είναι τόσο απλή, διότι και οι κατευθύνσεις των Μνημονίων αλλά και η εγχώρια πολιτική ατζέντα κατά βάση αντιλαμβάνονται τις μεταρρυθμίσεις υπό δυο διαφορετικά πρίσματα. Από τη μία η κατεύθυνση της απλής συνταγής των ιδιωτικοποιήσεων για λιγότερο κράτος και κρατική παρέμβαση σε όλους τους τομείς της οικονομίας, και από την άλλη η κατεύθυνση των μεταρρυθμίσεων προς την ενδυνάμωση του κοινωνικού κράτους και την ήπια παρέμβαση στην οικονομία.

Κοινό σημείο και των δύο κατευθύνσεων η απροθυμία και ενδεχομένως η ανεπάρκεια ουσιαστικής και μετρήσιμης παρέμβασης, με αποτέλεσμα για την πρώτη κατεύθυνση οι οριζόντιες μειώσεις δαπανών και οι άνευ όρων ιδιωτικοποιήσεις και για την άλλη οι άνευ στοχοθεσίας παροχές και παρεμβάσεις στην λειτουργία της αγοράς.

Εν μέσω της δεκαετίας που διανύουμε και με προορισμό το 2020 η κατάσταση αν και είναι κρίσιμη και ενδεχομένως απογοητευτική, παραμένει και αναστρέψιμη και ελπιδοφόρα, αρκεί να εφαρμοστεί στην πράξη με μεθοδικότητα μια συντεταγμένη προσπάθεια.
Η προσπάθεια αυτή οφείλει να είναι προς την ενδυνάμωση του κοινωνικού κράτους στα πρότυπα των σκανδιναβικών χωρών, και θεσμοθέτησης πλαισίου υγιούς ανταγωνισμού και ανάπτυξης των δυνατοτήτων όλων των πολιτών και ιδίως των νεότερων. Αναφορικά με τις κατευθύνσεις αλλαγών λειτουργίας του κράτους υπάρχουν καλές πρακτικές από την Επιτροπή Δημόσιας Διακυβέρνησης του ΟΟΣΑ και από τις καλές πρακτικές στη Δημόσια Διοίκηση από χώρες όπως η Μεγάλη Βρετανία και ο Καναδάς. Ως προς την οικονομία, κρίνεται αναγκαία η θέσμιση δομών αδιάβλητων και με την θέσπιση φόρων επί των κερδών και της απόδοσης μιας επένδυσης και με την κατάργηση των διοικητικών και άλλων βαρών από πλευράς κράτους.

Σε όλο το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων χρειάζεται πέραν από την ξεκάθαρη αποτύπωση μετρήσιμων στόχων, η συνεχής παρακολούθηση της εφαρμογής και μια πολιτική συμφωνία σε επίπεδο Βουλής με ισχυρή πλειοψηφία. Διότι δεν ανακαλύπτουμε τον τροχό το 2015, αλλά σίγουρα χρειάζεται να βρούμε τον πιο αποδοτικό τρόπο χρήσης των κονδυλίων του ΕΣΠΑ, της υιοθέτησης καλών πρακτικών από άλλες προηγμένες χώρες, και πάνω από όλα ισχυρή βούληση για την εφαρμογή τους.

Η δεκαετία μοιάζει χαμένη ιδίως για τους νέους, όμως η έναρξη ενός προγράμματος που θα επιφέρει αλλαγές από την πρώτη χρονιά στη λειτουργία και του κράτους και της οικονομίας, μπορεί άμεσα να επιφέρει θετικά αποτελέσματα. Η εφαρμογή του ξεπερνά το ψευδεπίγραφο δίπολο, τεχνοκράτες – πολιτικοί, αλλά έγκειται στην λειτουργική και μεθοδική συνεργασίας της πολιτικής κατεύθυνσης και των εργαλείων – ανθρώπων για την υλοποίηση.

Η Συμφωνία της 12ης Ιουλίου επιτρέπει την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών της χώρας και δίνει το περιθώριο για την επίτευξη ουσιαστικών και υγιών μεταρρυθμίσεων βασισμένων στην επιστημονική τεκμηρίωση του κοινωνικού κράτου δικαίου. Η εφαρμογή τους είναι το ζητούμενο και οι εκλογές της 20ης Σεπτεμβρίου, αυτό έχουν ως πραγματικό ερώτημα. Ο Τσίπρας λαμβάνει ακόμη την αποδοχή της κοινωνίας και έχει τη δυνατότητα ριζικών αλλαγών στη χώρα.
Στην ερώτηση αν μπορεί η Ελλάδα να πετύχει, η απάντηση είναι ξεκάθαρη.
Ναι, είναι στο χέρι μας !

Τασιόπουλος Σταύρος, Νομικός, LLM Public Law,
Δημοτικός Σύμβουλος Αιγάλεω