Είναι κοινή παραδοχή ότι το σύγχρονο Ελληνικό Κράτος στην πρόσφατη πολιτική ιστορία του (από το 1974 μέχρι σήμερα) εμφανίζει δομικές παθογένειες. Και ήταν αυτές οι παθογένειες, σε συνδυασμό με ένα γενικότερο αρνητικό κλίμα στην παγκόσμια οικονομία και αγορά, που είχαν ως αποτέλεσμα την επέλευση της οικονομικής κρίσης στην πατρίδα μας, που ταλαιπώρησε την ελληνική κοινωνία και την εξουθένωσε οικονομικά, ψυχολογικά και ηθικά.
Η χώρα μας μπορεί να έχει πλέον ξεφύγει από τον κλοιό της ασφυκτικής οικονομικής επιτήρησης από το εξωτερικό (Ευρωπαϊκή Ένωση, Διεθνές Νομισματικό Ταμείο), όμως η οικονομική κρίση και ύφεση δεν έχει σε καμία περίπτωση ξεπεραστεί, αντιθέτως οι επιπτώσεις αυτής προβλέπεται να είναι ιδιαίτερα αισθητές στην ελληνική οικονομία για αρκετά χρόνια ακόμα (ο αριθμός των ετών είναι άγνωστος).
Η παιδεία που αποκτά ο Έλληνας πολίτης στο πλαίσιο της δημόσιας πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (Νηπιαγωγείο, Δημοτικό, Γυμνάσιο, Λύκειο) είναι εξ ολοκλήρου προσανατολισμένη στην επαγγελματική κατάρτιση του μαθητή, μέσω της διδασκαλίας συγκεκριμένων γνωστικών αντικειμένων. Δεν μαθαίνει όμως ο Έλληνας μαθητής σε καμία βαθμίδα της υποχρεωτικής δημόσιας εκπαίδευσης στοιχειώδεις κανόνες συμπεριφοράς, που είναι απαραίτητοι για την αρμονική συμβίωση των πολιτών.
Στους κανόνες αυτούς συγκαταλέγονται ασφαλώς και οι κανόνες οδικής συμπεριφοράς, οι οποίοι βρίσκονται κωδικοποιημένοι με την μορφή νομοθετικού κειμένου στον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (γνωστός στο ευρύ κοινό με την συντομογραφία του Κ.Ο.Κ.).
Η παραβίαση των κανόνων οδικής κυκλοφορίας επισύρουν διοικητικές, αστικές ή ποινικές κυρώσεις (π.χ. αφαίρεση άδειας ικανότητας οδήγησης ή άδειας κυκλοφορίας, καταβολή χρηματικής αποζημίωσης στον παθόντα τροχαίου ατυχήματος, ποινή φυλάκισης σε περίπτωση πρόκλησης σωματικής βλάβης ή ακόμα και θανάτου προσώπου λόγω αμελούς οδηγικής συμπεριφοράς).
Όμως παρά το γεγονός ότι η ισχύουσα νομοθεσία είναι ιδιαίτερα αυστηρή, παρατηρείται το φαινόμενο οι πολίτες στην μεγάλη πλειοψηφία τους να αγνοούν βασικούς κανόνες οδηγικής συμπεριφοράς, θέτοντας σε κίνδυνο την προσωπική τους ασφάλεια και υγεία, αλλά και την σωματική ακεραιότητα των υπολοίπων πεζών και οδηγών.
Ειδικά στα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα) λόγω του μεγάλου αριθμού χρηστών των οδών, το πρόβλημα είναι πολύ έντονο, και η παραβίαση των κανόνων του Κ.Ο.Κ. είναι τόσο συχνή, που τείνει να εξελιχθεί σε κοινά αποδεκτή και ανεκτή καθημερινότητα για όλους μας, το οποίο είναι εξόχως επικίνδυνο.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα συνήθους παραβίασης του Κ.Ο.Κ., είναι μεταξύ άλλων: οδήγηση οχήματος χωρίς ζώνη ασφαλείας, οδήγηση μοτοσικλέτας χωρίς προστατευτικό κράνος, παραβίαση ερυθρού σηματοδότη, παραβίαση διπλής διαχωριστικής γραμμής και προσπέρασμα, ανάπτυξη υπερβολικής ταχύτητας εντός κατοικημένης περιοχής, στάθμευση οχήματος ή μοτοσικλέτας σε πεζοδρόμια ή σημεία πρόσβασης ατόμων με ειδικές ανάγκες.
Η συχνότητα και πυκνότητα των παραβιάσεων του Κ.Ο.Κ. είναι φαινόμενο όπως προαναφέραμε καθημερινό και σύνηθες, σε τέτοιο βαθμό, που πλέον δεν μας προξενεί καμία εντύπωση. Ας αναλογιστούμε πόσες φορές οδηγώντας παρατηρούμε οδηγούς να ομιλούν με τα κινητά τους τηλέφωνα ή να στέλνουν μηνύματα, να οδηγούν χωρίς προστατευτικό κράνος, να παραβιάζουν ερυθρό σηματοδότη, να μην ακινητοποιούν το όχημα ή την μοτοσικλέτα τους σε πινακίδα STOP ή σε διάβαση πεζών.
Η παραβίαση των κανόνων του Κ.Ο.Κ. αναπόφευκτα οδηγεί σε μια υποβάθμιση της ποιότητας ζωής μας, καθώς είτε ως οδηγοί είτε ως πεζοί, πέρα από το γεγονός ότι πρέπει να προστατεύουμε την σωματική μας ακεραιότητα και υγεία ανά πάσα στιγμή, πρέπει και να μπορούμε να πρόβλέπουμε την παραβίαση των κανόνων του Κ.Ο.Κ. που γίνεται από τους υπολοίπους χρήστες των οδών. Συνεπώς οδηγοί και πεζοί κινούμενοι στους οδικούς άξονες (αστικούς και υπεραστικούς) και τα πεζοδρόμια της χώρας, ζούμε διαρκώς με ένα αίσθημα ανασφάλειας και αβεβαιότητας.
Πέρα από τις απαιτήσεις που δικαιολογημένα έχουμε από όλους τους αρμόδιους φορείς της Ελληνικής Πολιτείας για την τήρηση της τάξης και της νομιμότητας και στον τομέα της οδικής κυκλοφορίας στην χώρα μας, είναι χρέος του καθενός μας ξεχωριστά να αλλάξουμε ριζικά την νοοτροπία μας στα θέματα της οδικής κυκλοφορίας, ωστέ συνολικά να μπορέσουμε να απολαύσουμε μια βελτιωμένη ποιότητα ζωής, την οποία απόλυτα δικαιούμαστε.
*Ο Κωνσταντίνος Γεννάδης είναι Δικηγόρος στον Άρειο Πάγο, Σύμβουλος Δημάρχου Περιστερίου
Πτυχιούχος Νομικής των Πανεπιστημίων University of Northumbria at Newcastle της Μεγάλης Βρετανίας, και Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.